Nowe zasady rozliczania podatku od zysków kapitałowych (Podatku Belki)

Wraz z Nowym Rokiem uczestników funduszy inwestycyjnych czeka znacząca zmiana – 1 stycznia 2024 roku wchodzi bowiem w życie nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie ze zmodyfikowanym brzmieniem przepisów, zmienią się zasady naliczania podatku od zysków kapitałowych, zwanego potocznie podatkiem Belki. Co to oznacza dla uczestników funduszy i do kiedy możliwe jest złożenie zlecenia odkupienia jednostek na starych zasadach? Wyjaśniamy poniżej.

Jak wyglądają kwestie podatku od zysków kapitałowych do końca 2023 roku?

W obowiązującym stanie prawnym, w sytuacji gdy uczestnik funduszu inwestycyjnego wypłaca z niego swoje środki tj. dokonuje odkupu lub konwersji jednostek uczestnictwa, musi liczyć się z tym, że pojawi się konieczność uiszczenia podatku, w wysokości 19% od wypracowanej kwoty. Jest to podatek od zysków kapitałowych. Jego płatnikiem jest obecnie towarzystwo funduszy inwestycyjnych, działające w imieniu danego funduszu. Po przyjęciu od uczestnika zlecenia odkupienia lub konwersji jednostek, zadaniem towarzystwa jest wyliczenie powstałego zysku, a także kwoty należnego podatku i jego finalne uiszczenie do odpowiedniego urzędu skarbowego.

Co zmieni się od 2024 roku?

Od 1 stycznia 2024 roku ciężar obowiązku, polegającego na uiszczeniu podatku Belki, zostanie przeniesiony z towarzystw funduszy inwestycyjnych na inwestorów. TFI będą wypłacać uczestnikom, którzy złożyli zlecenia odkupienia lub konwersji jednostek, pełną kwotę środków z transakcji. Powyższe nie będzie jednak dotyczyło wypłat bez umarzania lub odkupywania tytułów uczestnictwa funduszy inwestycyjnych oraz wypłat środków z produktów emerytalnych.

W konsekwencji powyższych zmian, to inwestorzy staną się płatnikami podatku Belki, zobligowanymi do samodzielnego odprowadzenia podatku do właściwego urzędu skarbowego. Chociaż na pierwszy rzut oka może się wydawać, że owa zmiana wpłynie niekorzystnie na ich sytuację, to jednak warto zwrócić uwagę, że w ten sposób będą oni jednocześnie mogli dokonać kompensacji zysków i strat z funduszy oraz pozostałych instrumentów finansowych, m.in. z odpłatnego zbycia lub nabycia udziałów i akcji, a także ze zbycia papierów wartościowych lub realizacji praw wynikających z papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych.

Kompensacja, o której mowa powyżej, może być dokonana przez pięć kolejnych lat następujących po roku, w którym inwestor otrzyma wypłatę z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa. Należy jednak zwrócić uwagę, że zmiany, o których mowa w niniejszym artykule, dotkną tylko uczestników będących osobami fizycznymi! Nie dotyczą natomiast jednostek odkupionych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Jak w praktyce funkcjonować będą zmiany?

Z uwagi na to, że znowelizowane przepisy zaczynają obowiązywać 1 stycznia 2024 roku, inwestorzy po raz pierwszy będą musieli rozliczyć podatek otrzymany od zysku za 2024 roku, czyli dopiero w 2025 roku. Aby im to umożliwić, towarzystwa funduszy inwestycyjnych przygotują formularze PIT-8C dla tych uczestników, którzy w ciągu roku kalendarzowego złożyli zlecenie odkupienia lub konwersji, osobno dla każdego funduszu w którym dany uczestnik zlecił odkupienie lub konwersję. W formularzach PIT-8C towarzystwa wskażą inwestorom przychody i koszty związane z transakcjami na jednostkach uczestnictwa, o których mowa powyżej, co znacząco ułatwi im wywiązanie się z obowiązku podatkowego.

W dalszej kolejności inwestorzy, za pomocą formularzy PIT-38, będą musieli wykazać osiągnięty zysk i kwotę należnego podatku. W ostatnim kroku pozostanie im uiszczenie kwoty podatku w odpowiednim urzędzie skarbowym.

Do kiedy możliwe są transakcje na jednostkach na „starych” zasadach?

Mając na uwadze niezbędny czas oczekiwania na rozliczenie transakcji, po złożeniu zlecenia odkupienia lub konwersji jednostek, Caspar TFI uprzejmie informuje, iż zgodnie z naszą najlepszą wiedzą, zlecenia odkupienia lub konwersji jednostek uczestnictwa złożone Towarzystwu do dnia 26 grudnia 2023 roku włącznie będą objęte zasadami rozliczania podatku Belki w myśl przepisów obowiązujących obecnie.

Zlecenia odkupienia lub konwersji, złożone po dniu 26 grudnia 2023 roku, zostaną zrealizowane po dniu 1 stycznia 2024 roku, co oznacza, że środki zostaną przekazane na konto uczestnika już w Nowym Roku i tym samym będą podlegały zasadom podatkowym wprowadzonym nowelizacją Ustawy o PIT.

Nota prawna

Niniejszy dokument został sporządzony przez Caspar Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. Przedstawione powyżej informacje mają charakter informacyjny. Zawarte w niniejszym dokumencie informacje nie stanowią usługi doradztwa finansowego, prawnego i podatkowego oraz nie należy ich traktować jako rekomendacji dotyczących instrumentów finansowych.